วันพฤหัสบดีที่ 7 มิถุนายน พ.ศ. 2555

ประวัติท่าน ว.วชิรเมธี (ภาคภาษาอังกฤษ)


ประวัติท่าน ว.วชิรเมธี (ภาคภาษาไทย)


พุทธชยันตี พระบรมศาสดาของชาวพุทธ


สามเณร คือ หน่อเนื้อของสมณะ


พุทธชยันตี ๒๖๐๐ ปี (แห่งการตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า)


วันอังคารที่ 5 มิถุนายน พ.ศ. 2555

๒๖๐๐ ปี พุทธชยันตี หมายความว่าอะไร


๒๖๐๐ ปี พุทธชยันตี หมายความว่าอะไร

คำว่า พุทธชยันตีเป็นคำที่ประเทศอินเดียและศรีลังกาประกาศใช้เมื่อ พ.ศ. ๒๔๙๙ ซึ่งตรงกับ พ.ศ. ๒๕๐๐ ในประเทศไทย ในสมัยนั้นประทศไทยได้จัดงาน ฉลอง ๒๕ พุทธศตวรรษเป็นพิธีใหญ่มากที่ท้องสนามหลวง ในสมัยที่ จอมพล ป.พิบูลสงคราม เป็นนายกรัฐมนตรี ที่ไทยเราใช้ งานฉลอง ๒๕ พุทธศตวรรษก็เพราะในปีนั้นเป็นปีที่ประชาชนบางพวกเรียกว่า กึ่งพุทธกาลซึ่งรัฐบาลไทยเห็นว่าเป็นคำที่ไม่เป็นมงคล เพราะถ้า พ.ศ. ๒๕๐๐ เป็น ปีกึ่งพุทธกาลก็แสดงว่าพระพุทธศาสนาจะมีอายุเพียง ๕๐๐๐ ปีเท่านั้น ความจริงพระพุทธศาสนาจอยู่แค่ ๕๐๐๐ ปีหรือไม่นั้น พระพุทธเจ้ามิได้ทรงพยากรณ์ไว้ พระองค์เพียงตรัสว่า ถ้าตราบใดพุทธบริษัทยังปฏิบัติตามคำสั่งสอนของพระองค์แล้ว พระพุทธศาสนาก็จะดำรงอยู่ตราบนั้นหรือความเป็นอรหันต์ก็มิได้พยากรณ์ไว้ว่าจะสูญสิ้นไปจากโลกเมื่อใด เพราะตราบใดที่พุทธบริษัทยังปฏิบัติเคร่งครัดอยู่ในพระธรรมวินัยแล้ว โลกก็จะไม่ว่างจากพระอรหันต์อยู่ตราบนั้น แม้ในขณะนี้ในประเทศไทยอาจมีพระอรหันต์ แต่ท่านจะไม่ประกาศตัวว่าเป็นพระอรหันต์ ผู้ใดที่ประกาศตัวว่าเป็นพระอรหันต์ก็อย่าเพิ่งเชื่อตามอย่างงมงาย เพียงแต่อาจตั้งข้อสังเกตจากศีลาจารวัตรของท่านแล้วก็สันนิษฐานว่าท่านเป็นพระอรหันต์ ซึ่งความจริงอาจถูกหรือผิดก็ได้
ที่ทางประเทศอินเดียและศรีลังกาได้จัดงานเฉลิมฉลองเมื่อ พ.ศ. ๒๔๙๙ ว่าเป็นปีพุทธชยันตีนั้น เพราะอินเดียและศรีลังกาเขานับ พ.ศ.ก่อนของเรา ๑ ปี คือเขานับวันที่พระพุทธเจ้าเสด็จดับขันธปรินิพพานเป็น พ.ศ. ๑ ส่วนไทยเรานับจากวันที่พระพุทธเจ้าเสด็จดับขันธปรินิพพานครบ ๑ ปี เป็น พ.ศ. ๑ ทำนองเดียวกับที่ฝรั่งกับจีนนับอายุไม่ตรงกัน ข้าพเจ้าจำได้ว่าเมื่อคราวไปศึกษาต่อที่มหาวิทยาลัยเยล (Yare) สหรัฐอเมริกา เจ้าหน้าที่เขาถามว่าข้าพเจ้าอายุเท่าไหร่ ข้าพเจ้าตอบว่าอายุ ๓๑ ปี เขาก็ถามวันเดือนปีเกิดของข้าพเจ้า แล้วเขาก็บอกว่าข้าพเจ้าอายุ ๓๐ ปีเท่านั้น คือเขานับอายุเต็ม แต่คนจีนเขานับอายุย่าง คือนับทั้งที่อยู่ในท้องแม่ด้วย การนับอายุจึงแตกต่างกัน เช่นเดียวกับการนับ พ.ศ. ของไทยกับอินเดีย ฉะนั้น

คำว่า พุทธชยันตีโดยทั่วๆ ไป เราก็แปลว่า วันที่พระพุทธเจ้าทรงประกาศชัยชนะเหนือกิเลสทั้งปวงที่โคนต้นพระศรีมหาโพธิ์ในวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๖ ก่อนพุทธศักราช ๔๕ ปี คาถาที่พระสงฆ์นิยมสวดเพื่อชัยมงคลหรือสวัสดิมงคลมักจะเริ่มด้วย ชยันโต โพธิยา มูเล ฯลฯซึ่งแปลว่า ทรงมีชัยชนะ (มารทั้งหลาย) ที่โคนต้นพระศรีมหาโพธิ์ซึ่งเราถือกันว่า เป็นวันที่พระพุทธเจ้าทรงพิชิตมารได้หมด หรือที่เราเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า มารวิชัยก่อนที่พระพุทธองค์จะทรงพิชิตมารได้ก็เพราะพระองค์ทรงถูกมารผจญก่อนที่จะได้ตรัสรู้อนุตรสัมมาสัมโพธิญาณ หลังจากที่ทรงพิชิตกิเลสได้หมดแล้ว ก็ได้ชื่อวาพระองค์ได้ตรัสรู้อนุตรสัมมาสัมโพธิญาณและได้ชื่อว่าเป็นพระพุทธเจ้า เพราะฉะนั้น คำว่า พุทธชยันตีอีกความหมายหนึ่งก็คือ วันที่เกิดมีพระพุทธเจ้าขึ้นในโลก

โดยทั่วไป เราถือว่า วันวิสาขบูชาคือวันที่พระพุทธเจ้าได้ทรงอุบัติขึ้นมาในโลก คือเป็นวันที่เจ้าชายสิทธัตถะประสูติและเป็นวันที่พระพุทธเจ้าได้ตรัสรู้อนุตรสัมมาสัมโพธิญาณและเป็นวันที่พระพุทธเจ้าเสด็จดับขันธปรินิพพาน โดยต่างปีกันคือ ประสูติก่อนพุทธศักราช ๘๐ ปี ตรัสรู้ก่อนพุทธศักราช ๔๕ ปี และเสด็จดับขันธปรินิพพานก่อนพุทธศักราช ๑ ปี แต่เรื่องนี้ท่านพุทธทาสภิกขุ ได้อธิบายว่าวันประสูติ วันตรัสรู้ และวันเสด็จดับขันธปรินิพพานเป็นวันเดียวกัน คือเป็นวันที่พระพุทธเจ้าประสูติ คือเกิดเป็นพระพุทธเจ้า และในวันนั้นและขณะนั้นแหละเป็นวันที่พระสิทธัตถะได้ตรัสรู้อนุตรสัมมาสัมโพธิญาณจึงได้ชื่อว่าเป็นพระพุทธเจ้า และในวันนั้น ขณะเดียวกันนั้น พระองค์ก็ทรงนิพพาน คือ ทรงดับกิเลสได้หมดสิ้น ซึ่งเรียกว่า อุปาทิเสสนิพพานซึ่งก็เป็นเรื่องที่น่าคิดมากเช่นเดียวกัน

ได้มีบางคนสงสัยว่า พุทธชยันตีนี้นับอย่างไร คือ ปีนี้เป็น พ.ศ. ๒๕๕๕ ถ้านับรวมวันที่พระพุทธเจ้าตรัสรู้อีก ๔๕ ปีก่อนพุทธศักราช จึงรวมเป็น ๒๖๐๐ ปี คือเป็น ๒๖๐๐ ปีแห่งการเกิดเป็นพระพุทธเจ้า หรือ ๒๖๐๐ ปีแห่งการที่พระองค์ทรงเอาชนะกิเลสได้อย่างสิ้นเชิง

ศ.พิเศษ จำนงค์ ทองประเสริฐ 
ราชบัณฑิต

พุทธชยันตี ๒๖๐๐ ปี แห่งการตรัสรู้